|
| Autoru |
Poruka |
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 8. septembar 1087. Umro normanski vojvoda i engleski kralj Vilijam I, poznat kao Vilijam Osvajac. Nakon pobede nad kraljem Haroldom u bici kod Hestingsa 1066. postao kralj Engleske.
1513. U bici protiv Engleza kod Fludena poginuo skotski kralj Dzejms IV, s nekoliko hiljada Skota, među kojima gotovo celo plemstvo.
1585. Rođen francuski drzavnik, kardinal Arman Zan di Plesi Riselje, kao ministar kralja Luja XIII vrsio stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moc francuske krune. 1635. osnovao Francusku akademiju nauka i umetnosti.
1737. Rođen italijanski lekar i fizicar Luiđi Galvani. 1789, vrseci eksperimente sa zabljim misicima, otkrio vrstu elektriciteta koja je kasnije po njemu nazvana galvanski elektricitet.
1772. Rođen srpski knjizevnik i pozorisni pisac Joakim Vujic, koji je 1835. u Kragujevcu osnovao prvo srpsko pozoriste, gde je prenosio romanticarski duh Evrope prikazujuci dela domacih i stranih autora.
1776. Americki Kontinentalni kongres uveo zvanican naziv drzave Sjedinjene Americke Drzave umesto Ujedinjene kolonije.
1828, Rođen ruski pisac Lav Nikolajevic Tolstoj, jedan od velikana svetske knjizevnosti, autor cuvenih romana "Rat i mir" i "Ana Karenjina". Zbog kritickog odnosa prema drustvu i crkvi, dolazio u sukob s vlastima, a Ruska pravoslavna crkva ga 1901. ekskomunicirala.
1894. Kineski revolucionar Sun Jatsen osnovao Drustvo za preporod Kine i poceo da organizuje ustanak u Kantonu, nakon poraza Kine u ratu s Japanom. Ustanak nije uspeo, a ucesnici uhvaceni i pogubljeni. Sun Jatsen uspeo da pobegne iz zemlje i do revolucije 1911. ziveo u inostranstvu.
1898. Umro francuski pisac Stefan Malarme, uz Remboa i Verlena najznacajniji pesnik francuskog simbolizma. Njegova pesma "Popodne jednog fauna" inspirisala Debisija da komponuje cuveni preludijum.
1901. Umro francuski slikar i graficar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, slikar boema, atmosfere i likova iz pariskog nocnog zivota na kraju 19. veka.
1914. U Prvom svetskom ratu okoncana prva velika bitka na Marni u Francuskoj, tokom koje su ukupni nemacki gubici procenjeni na 800.000 ljudi. U julu 1918. vođena druga bitka na Marni i to je bila poslednja nemacka ofanziva u Prvom svetskom ratu.
1944. Dan nakon ulaska sovjetskih trupa u Bugarsku bugarski komunisti preuzeli vlast u zemlji.
1945. Trupe SAD iskrcale se na kraju Drugog svetskog rata u Juznoj Koreji, sovjetske od Japana preuzele Severnu Koreju, a 38. paralela postala linija podele dve korejske drzave.
1948. Posle povlacenja sovjetske vojske na severu korejskog poluostrva proglasena Narodna Demokratska Republika Koreja s glavnim gradom Pjongjangom.
1976. Umro kineski revolucionar i drzavnik Mao Cetung, jedan od osnivaca Komunisticke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti bio njen neprikosnoven vođa. 1966. pokrenuo "Veliku proletersku kulturnu revoluciju" tokom koje je smenjen velik broj partijskih funkcionera, mnogi intelektualci proterani na selo, a velik broj ljudi ubijen.
1987. Iracko ratno vazduhoplovstvo pocelo seriju udara na iranske elektricne centrale i naftna postrojenja.
1991. Sovjetska republika Tadzikistan proglasila nezavisnost.
1993. Izrael i Palestinska oslobodilacka organizacija sporazumeli se o međusobnom priznanju.
1996. U tajfunu koji je pogodio priobalna podrucja ekonomski najrazvijenije kineske provincije Guangdong poginulo vise od 130 ljudi, a hiljade ranjeno.
2001. Lider avganistanske opozicione "Severne alijanse" Ahmad Sah Masud, koji je predvodio borbu protiv Talibana, smrtno ranjen u svojoj kancelariji kada su 2 bombasa-samoubice aktivirali bombe. Masud preminuo 3 dana kasnije.
2001. Na predsednickim izborima u Belorusiji pobedio Aleksandar Lukasenko
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 9. septembar 1087. Umro je normanski vojvoda i engleski kralj Vilijam I, poznat kao Vilijam Osvajač. Nakon pobede nad kraljem Haroldom u bici kod Hestingsa 1066. postao je kralj Engleske. Tokom njegove vladavine romanizovani Normani počeli su se stapati sa pokorenim Anglosasima u englesku naciju. Uveo je 1085. prvi imovinski katastar.
1513. U bici protiv Engleza kod Fludena poginuo je škotski kralj Džejms IV zajedno sa nekoliko hiljada Škota, među kojima je bilo gotovo celo plemstvo.
1585. Rođen je francuski državnik, kardinal Arman Žan di Plesi Rišelje, koji je kao ministar kralja Luja XIII (od 1629) vršio stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moć francuske krune. Osnovao je 1635. Francusku akademiju.
1737. Rođen je italijanski lekar i fizičar Luiđi Galvani, koji je 1789, vršeći eksperimente sa žabljim mišićima, otkrio vrstu elektriciteta, koja je kasnije po njemu nazvana galvanski elektricitet.
1772. Rođen je srpski književnik i pozorišni pisac Joakim Vujić, koji je 1835. u Kragujevcu osnovao prvo srpsko pozorište, gde je prenosio romantičarski duh Evrope prikazujući dela domaćih i stranih autora.
1776. Američki Kontinentalni kongres uveo je zvaničan naziv države Sjedinjene Američke Države umesto Ujedinjene kolonije.
1828. Rođen je ruski pisac Lav Nikolajevič Tolstoj, jedan od velikana svetske književnosti, autor čuvenih romana "Rat i mir" i "Ana Karenjina". Zbog kritičkog odnosa prema društvu i crkvi, dolazio je u sukob sa vlastima, a Ruska pravoslavna crkva ga je 1901. ekskomunicirala.
1894. Kineski revolucionar Sun Jat-sen osnovao je Društvo za preporod Kine i počeo da organizuje ustanak u Kantonu, nakon poraza Kine u ratu sa Japanom. Ustanak nije uspeo, a učesnici su uhvaćeni i pogubljeni. Sun Jat-sen je uspeo da pobegne iz zemlje i do revolucije 1911. živeo je u inostranstvu.
1898. Umro je francuski pisac Stefan Malarme, uz Remboa i Verlena, najznačajniji pesnik francuskog simbolizma. Njegova pesma "Popodne jednog fauna" inspirisala je Debisija da komponuje čuveni preludij.
1901. Umro je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, slikar boema, atmosfere i likova iz pariskog noćnog života na kraju 19. veka.
1914. U Prvom svetskom ratu okončana je prva velika bitka na Marni u Francuskoj, tokom koje su ukupni nemački gubici procenjeni na 800.000 ljudi. U julu 1918. vođena je druga bitka na Marni i to je bila poslednja nemačka ofanziva u Prvom svetskom ratu.
1944. Dan nakon ulaska sovjetskih trupa u Bugarsku, bugarski komunisti preuzeli su vlast u zemlji.
1945. Trupe SAD iskrcale su se na kraju Drugog svetskog rata u Južnoj Koreji, sovjetske su od Japana preuzele Severnu Koreju, a 38. paralela je postala linija podele dveju korejskih država.
1948. Posle povlačenja sovjetske vojske, na severu korejskog poluostrva proglašena je Narodna Demokratska Republika Koreja sa glavnim gradom Pjongjangom.
1976. Umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung, jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti bio njen neprikosnoveni lider. Njegove misli i ideje objavljene su u cuvenoj "Crvenoj knjižici". Godine 1966. pokrenuo je "Veliku proletersku kulturnu revoluciju" tokom koje je smenjen veliki broj partijskih funkcionera, među kojima i njegovi najbliži saradnici.
1987. Iračko ratno vazduhoplovstvo započelo je seriju udara na iranske električne centrale i naftna postrojenja.
1991. Sovjetska republika Tadžikistan proglasila je nezavisnost.
1993. Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija sporazumeli su se o međusobnom priznanju, otvarajući put ka okončanju sukoba Arapa i Jevreja.
1996. U tajfunu koji je pogodio priobalna područja ekonomski najrazvijenije kineske provincije Guangdong poginulo je više od 130 ljudi, a hiljade je ranjeno.
2001. Lider avganistanske opozicione "Severne alijanse" Ahmad Šah Masud, koji je predvodio borbu protiv talibana, smrtno je ranjen u njegovoj kancelariji kada su dva bombaša samoubice aktivirali bombe. Masud je preminuo tri dana kasnije.
2001. Na predsedničkim izborima u Belorusiji, u mandatu od pet godina, pobedio je Aleksandar Lukašenko, koji se već na toj funkciji nalazi sedam godina.
2002. Viši sud u Bijelom Polju osudio je Nebojšu Ranisavljevića iz Despotovca na 15 godina zatvora, zbog učešća u otmici i likvidaciji putnika, pretežno Muslimana, iz voza na pruzi Beograd-Bar u stanici Štrpci (RS) u februaru 1993.
2003. Umro je američki naučnik Edvard Teler, jedan od tvoraca hidrogenske bombe i jedan od učesnika u projektu Menheten koji je doveo do proizvodnje atomske bombe tokom drugog svetskog rata.
2004. U Minhenu je počelo suđenje 86-godišnjem Ladislavu Nižnjanskom, optuženom za nacističke zločine 1945. u Čehoslovačkoj, gde je 1962. u odsustvu osuđen na smrt. On je posle Drugog svetskog rata skoro 60 godina neometano živeo u Minhenu gde je radio kao dokumentarista i prevodilac u američkoj radio-stanici Radio Slobodna Evropa.b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 10. septembar 1506 - Umro je italijanski slikar i graver Andrea Mantenja, najznačajniji predstavnik visoke renesanse u Padovi i Mantovi, autor čuvenih fresaka u crkvi Eremitani u Padovi, uništene u Drugom svetskom ratu.
1592 - Umro je francuski pisac i filozof Mišel Ejkem de Monten, obnovitelj intelektualnog skepticizma i vesnik slobodne misli u 17. i 18. veku (tri knjige "Eseja", "Dnevnik putovanja").
1598 - Umro je Filip II, napuljski kralj (1554), gospodar Holandije (1555), a nakon povlačenja svog oca Karla V (1556), kralj Španije, Sicilije i Sardinije. Apsolutista i fanatični katolik svojom politikom izazvao je ustanak u Holandiji, koji je doveo do nezavisnosti severne pokrajine (1581). Pobedio je tursku flotu kod Lepanta 1571, ali je pohod njegove "nepobedive armade" (1588) na Englesku završio katasrofalnim porazom.
1759 - Britanci su u presudnoj bici u blizini Kvebeka pobedili Francuze i osigurali britansku supremaciju u Kanadi.
1788 - Njujork je proglašen prvom federalnom prestonicom SAD.Grad su osnovali 1626. holandski doseljenici i nazvali ga Novi Amsterdam, a dvadesetak godina kasnije zauzeli su ga Englezi i dali mu naziv Njujork u čast vojvode od Jorka, kasnije engleskog kralja.
1819 - Rođena je nemačka pijanistkinja Klara Šuman, koja je koncertnu karijeru počela u devetoj godini i postala jedan od najvećih klavirskih majstora 19. veka.
1842 - Narodna skupština kneževine Srbije, u kojoj suustavobranitelji imali većinu, proglasila je za kneza Aleksandra Karađorđevića, sina vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa. Ustavobranitelji su prethodno zbacili kneza Mihajla Obrenovića, koji je potom izbegao u Austriju.
1874 - Rođen je austrijski kompozitor Arnold Šenberg. Kao začetnik Bečke atonalne škole, pobornik ekspresionizma u muzici i tvorac novog načina komponovanja - dodekafonije, bitno je uticao na razvoj muzike 20. veka (opera "Mojsije i Aron", simfonijska poema "Peleas i Melisandra", kantate "Gurelider" i "Preživeli iz Varšave").
1882 - Tokom Egipatskog ustanka britanske trupe porazile suegipatsku vojsku kod Tel el Kebira i nastavile osvajanje Egipta i Sudana.
1908 - Probnom vožnjom od Virpazara do Bara Crnom Gorom je prošao prvi voz. Redovni železnički saobraćaj uspostavljen je 2. novembra.
1922 - U Al Aziziji u Libiji izmerena je najviša temperatura vazduha u hladu - 58 stepeni Celzijusa.
1923 - General Migel Primo de Rivera izvršio je, uzodobrenje kralja Alfonsa XIII, državni udar u Španiji i zaveo vojnu diktaturu.
1955 - SSSR i Zapadna Nemačka uspostavili su diplomatske odnose.
1971 - U njujorškom zatvoru Atika poginuli su 31 zatvorenik i 11 zatvorskih čuvara, kada su pripadnici američke policije i Nacionalne garde intervenisali da smire petodnevnu pobunu u zatvoru.
1977 - Umro je američki dirigent poljskog porekla Leopold Stokovski. Vodio je Njujoršku filharmoniju od 1946. do 1950, a 1962. osnovao je Američki simfonijski orkestar. Napisao je knjigu "Muzika za sve nas", koja je prevedena na skoro sve svetske jezike.
1989 - U Kejptaunu su održane do tada najveće demonstracije protiv aparthejda u Južnoj Africi. Demonstrante koji su uz pesmu i igru
prolazili kroz centar grada predvodio je nadbiskup Dezmond Tutu.
1991 - SSSR i SAD su se sporazumeli da obustave snabdevanje oružjem zaraćene strane u Avganistanu.
1992 - Umro je američki filmski glumac Entoni Perkins dobitnik Oskara za film "Prijateljsko ubeđivanje".
1993 - Izrael i Palestinska oslobodilačaka organizacija potpisali su u Vašingtonu mirovni sporazum kojim je predviđena palestinska samouprava na okupiranim teritorijama.
1998 - Na drugim posleratnim opštim izborima u Bosni i Hercegovini ponovo su pobedile nacionalne političke partije bosanskih Muslimana, Srba i Hrvata. Trogodišnji rat, koji su vodili lideri nacionalnih grupa, završen je u decembru 1995. potpisivanjem mirovnog ugovora u Dejtonu, u SAD, a prvi posleratni izbori održani su 1996.
1999 - U Beogradu su umrli doajen srpskog novinarstva Predrag Milojević i istaknuti filmski reditelj Vladimir Pogačić.
1999 - U četvrtoj velikoj, od serije eksplozija koje su dve nedelje potresale Moskvu, srušena je stambena zgrada, a poginulo 118 ljudi.
2000 - Naturalizovani Amerikanac tajvanskog porekla Ven Ho Li, istraživač u vladi SAD pušten je iz zatvora uz izvinjenje sudije. On je u samici proveo devet meseci, zbog optužbi američke vlade da predstavlja pretnju za nacionalnu bezbednost.
2006 - Bombaš samoubica usmrtio je u Bagdadu 114 osoba, uletevši svojim kombijem u gomilu šiitskih Muslimana.
2010 - Beogradski univerzitet obeležio je 202. godine postojanja.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 11. septembar 1524 - Rođen je francuski pisac Pjer de Ronsar najznačajniji pesnik renesansne pesničke škole "Plejada", koja je izvršila preokret u francuskoj poeziji i utemeljila novi poetski izraz i jezik.
1709 - Anglo-holandsko-austrijske trupe pod komandom vojvode od Marlboroa i princa Eugena Savojskog pobedile su Francuze u bici kod Malplakea, poslednjoj velikoj bici u Ratu za špansko nasleđe (1701-14).
1773 - Ubijen je Šćepan Mali, lažni ruski car Petar III koji se nametnuo Crnogorcima kao vladar. Tokom vladavine od 1767. Izmirio je plemena, uveo sud, započeo popis stanovništva i imovine i počeo da gradi puteve. Prema predanju ubio ga je sluga, mletačko-turski agent po nalogu skadarskog paše.
1830 - Proglašena je republika Ekvador kao deo konfederacije Kolumbije.
1855 - Nakon jedanaest meseci opsade, britanske, francuske i turske trupe zauzele su Sevastopolj, najznačajniju rusku bazu u Crnom moru. Time je okončana najveća operacija u Krimskom ratu.
1870 - Kralj Sardinije Viktor Emanuel napao je Papsku državu u Rimu, a 1871. preselio je svoju prestonicu u Rim i uselio se u palatu Kvirinal. Papa se povukao u Vatikan i od tada je njegov suverenitet ograničen samo na vatikanske palate.
1880 - Rođen je srpski glumac Dobrica Milutinović, prvak Drame nacionalnog teatra više od pola veka. Muzej pozorišne umetnosti i Savez dramskih umetnika Srbije ustanovili su 1980. nagradu za životno delo u oblasti glume koja je po njemu nazvana "Dobričin prsten".
1883 - Rođen je ruski revolucionar Grigorij Jevsejevič Zinovjev, jedan od boljševičkih lidera i organizatora Oktobarske revolucije. Od 1919. do 1926. bio je predsednik Izvršnog komiteta Kominterne. Streljan je 1936. u Staljinovim čistkama.
1885 - Rođen je engleski pisac Dejvid Herbert Lorens, koji se smatra nosiocem duhovne opozicije viktorijanskim načelima britanskog društva. Njegov roman "Ljubavnik ledi Četrli" skandalizovao je puritansko britansko društvo i dugo bio zabranjivan u zemljama engleskog govornog područja.
1917 - Rođen je filipinski državnik Ferdinand Markos. Jedan od najpopularnijih predsednika Filipina kada je izabran 1965, zaveo je 1972, pre isteka drugog mandata, vanredno stanje i diktaturu u zemlji. Zbačen je sa vlasti 1986, a umro je 1989. u izbeglištvu na Havajima.
1921 - Osnovan je Jugoslovenski atletski savez.
1922 - Liga naroda je, uprkos protestima Arapa, potvrdila britanski mandat nad Palestinom.
1962 - Britanska pop grupa "Bitlsi" snimila je prvi singl "Love me do". Producent Džordž Martin smatrajući da bubnjar Ringo Star nema dovoljno iskustva, zamenio ga je Endi Vajtom.
1971 - Umro je ruski državnik Nikita Sergejevič Hruščov, šef sovjetske Komunističke partije od 1953. do 1964, koji je počeo proces destaljinizacije u Sovjetskom Savezu. Potpisao je sa Josipom Brozom Titom 1955. Beogradsku i 1956. Moskovsku deklaraciju, kojima su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR-a posle perioda Informbiroa.
1973 - U Čileu je u vojnom udaru ubijen predsednik Čilea Salvador Aljende, prvi levičar marksista izabran na izborima za šefa države u zapadnoj hemisferi. Vlast je, uz podršku SAD, preuzela vojna hunta na čelu sa Augustom Pinočeom, koji je vladao Čileom sledećih 17 godina. Prema zvaničnom saopštenju, Aljende je izvršio samoubistvo odbijajući da se preda pučistima.
1979 - Tokom posete Moskvi, umro je angolski državnik i pesnik Agostinjo Neto, prvi predsednik Angole, predvodnik borbe za oslobođenje zemlje od portugalske kolonijalne vlasti, uspešno okončane 1975.
1995 - Hiljade ljudi demonstriralo je ulicama Pariza u znak protesta zbog obnavljanja francuskih nuklearnih proba u južnom Pacifiku.
1997 - Škoti su na referendumu prihvatili plan britanske laburističke vlade za uspostavljanje parlamenta Škotske, prvi put posle gotovo 300 godina.
2000 - Ruski i američki kosmonauti Jurij Malenčenko i Edvard Lu uspešno su okončali šestočasovni izlazak u otvoreni kosmos na Međunarodnoj kosmickoj stanici (MKS), nakon što su spojili dva bloka stanice sa uređajem koji fiksira magnetsko polje zemlje.
2001 - U samoubilačkom terorističkom napadu otetim avionima na Svetski trgovinski centar u Njujorku i zgradu Pentagona u Vašingtonu, poginule su 2.752 osobe. Zgrada Pentagona je znatno oštećena, a dva tornja visine 410 metara u njujorškoj poslovnoj četvrti Menhetn su potpuno srušena. Optuživši Osamu Bin Ladena, lidera islamskih ekstremista koji se krio u Avganistanu, za organizovanje napada, SAD
su 7. oktobra počele bombardovanje Avganistana.
2003 - U Švedskoj je preminula ministarka inostranih poslova Ana Lind, dan nakon što je teško ranjena nožem u tržnom centru u Stokholmu. Ubica Mijailo Mijailović osuđen je 23. marta 2004. Na kaznu doživotnog zatvora. Viši sud u Stokholmu preinačio je presudu i doneo odluku da je Mijailović mentalno bolestan i da ga treba uputiti na psihijatrijsko lečenje.
2004 - U udesu grčkog vojnog helikoptera, nedaleko od Svete Gore, poginulo je 17 putnika i članova posade, među kojima i patrijarh aleksandrijski i sveafrički Petros.
2007 - Umro je legendarni džez klavijatursta i kompozitor Džo Zavinul koji je svetsku slavu stekao svirajući klavijature na albumima Majlsa Dejvisa, "Bitćes Brew" i rok grupe "Veder Riport", čiji je jedan od osnivača.
2009 - Umro je američki televizijski i filmski scenarista Lari Gelbart najpoznatiji po radu na hit seriji "M.A.C.H" i "Tutsi". Dobitnik je nagrade Toni i Emi.novosti
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Nina
|
|
Moderator
Pridružio se: 13 Apr 2012, 14:33
Postovi: 5555
|
Na današnji dan, 12. septembar
490. p.n.e. - Na istočnoj obali Atike kod Maratona Atinjani su pobedili deset puta brojniju vojsku persijskog cara Darija (9.000 prema 100.000). U bici su poginula 192 grčka vojnika, a Persijanaci su imali oko 6.000 mrtvih. Vest o pobedi u Atinu je doneo glasnik Filided pretrčavši 40 kilometara, nakon čega je umro od premora. Po tom događaju se u modernom vremenu zove najduža trka u atletici.
1494 - Rođen je francuski kralj Fransoa I (Francois), koji je tokom vladavine (1515-47) osvojio Milano, ali nije uspeo da se učvrsti u Italiji. Njegovu ambiciju da postane rimsko-nemački car sprečio je Karlo V, sa kojim je potom Fransoa I vodio četiri rata.
1583 - Rođen je italijanski orguljaš i kompozitor Đirolamo Freskobaldi (Girolamo Frescobaldi), najveći majstor svog vremena, koji je kompozicije za orgulje obogatio novim izražajnim sredstvima. U Italiji nije imao značajnije sledbenike, ali je presudno uticao na austrijske i nemačke barokne majstore, kao i na Baha.
1683 - Poljski kralj Jan III Sobjecki potukao je tursku vojsku i razbio dvomesečnu drugu opsadu Beča, čime je sprečen prodor Turske u srednju Evropu.
1733 - Umro je francuski kompozitor i orguljaš Fransoa Kupren, centralna ličnost muzičkog života Pariza početkom 18. veka, dvorski klavsenista i muzički učitelj. Napisao je metodiku "Umetnost sviranja na klavsenu".
1772 - Rusija je osvojila persijsku oblast uz Kaspijsko more, uključujući i grad Baku.
1801 - Ruski car Aleksandar I anektirao je gruzijsku kraljevinu. Istočna gruzijska kraljevina, stvorena četiri decenije ranije, posle oslobođenja od Persijanaca, prihvatila je ruski protektorat 1783. Rusija je 1810. anektirala i zapadnu Gruziju, koja je do tada bila pod vlašću Otomanskog carstva.
1848 - Švajcarska je usvojila novi ustav kojim je postala federalna unija s jakom centralnom vlašću.
1876 - Rođen je srpski političar, pozorišni i književni kritičar Milan Grol, dugogodišnji dramaturg i upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, od 1940. šef Demokratske stranke. U Drugom svetskom ratu bio je član jugoslovenske kraljevske vlade u emigraciji, a od marta do avgusta 1945. potpredsednik vlade Demokratske Federativne Jugoslavije.
1878 - Egipatski obelisk poznat kao "Kleopatrina igla", napravljen od mermera iz Asuana oko 1475. p.n.e, postavljen je u Londonu.
1890 - Britanska Južnoafrička kompanija osnovala je grad Solzberi (Harare) koji je postao glavni grad Rodezije. Naziv je dobio po imenu tadašnjeg britanskog premijera lorda Solzberija.
1913 - Rođen je američki atletičar Džesi Ovens, koji je osvojio četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936. Njegov trijumf naljutio je Adolfa Hitlera, koji je napustio počasnu ložu kako bi izbegao da se rukuje s njim zato što je crnac.
1916 - Na Kajmakčalanu je počela ofanziva srpske vojske protiv Bugara i Nemaca u Prvom svetskom ratu. Završena je 3. oktobra 1916, kao prva pobeda srpske vojske nakon povlačenja preko Albanije.
1919 - Italijanska armija sastavljena od dobrovoljaca pod komandom pesnika Gabrijela D'Anuncija zauzela je Rijeku. Grad je ostao pod italijanskom vlašću do kraja Drugog svetskog rata.
1940 - Tražeći izgubljenog psa, grupa tinejdžera otkrila je pećinu Lesko, kod mesta Montinjak u Dordonji (Francuska) čuveni arheološki lokalitet sa crtežima iz paleolita.
1943 - Nemački komandosi su u Drugom svetskom ratu, na osnovu naredbe Adolfa Hitlera, oteli bivšeg italijanskog diktatora Benita Musolinija, kojeg su nove italijanske vlasti stavile u zatvor.
1953 - Nikita Hruščov izabran je za prvog sekretara Centralnog komiteta KP SSSR.
1968 - Albanija je saopštila da napušta Varšavski pakt.
1970 - Palestinski otmičari su u Jordanu digli u vazduh tri aviona oteta šest dana ranije posle poletanja iz Njujorka ka Evropi. Prethodno su oslobodili putnike u zamenu za palestinske zatvorenike, među kojima i otmičara četvrtog aviona Lejlu Kaled .
1974 - Vojnim pučem svrgnut je sa vlasti etiopski car Haile Selasije, koji je 1928. posle smrti Menelika II postao kralj, a 1930. car Etiopije.
1980 - U vojnom puču pod vođstvom generala Kenana Evrena u Turskoj je oborena vlada Sulejmana Demirela.
1989 - U poljskom parlamentu prihvaćena je vlada jednog od lidera pokreta "Solidarnost" Tadeuša Mazovjeckog, čime je formalno okončana vladavina komunista u Poljskoj.
1994 - U Poljskoj su održane prve zajedničke vojne vežbe snaga NATO i bivšeg Varšavskog pakta.
1998 - U atentatu u Tirani ispred sedišta opozicione Demokratske partije ubijen je jedan od njenih vođa Azem Hajdari.
1999 - Indonezija je prihvatila raspoređivanje mirovnih snaga UN u Istočnom Timoru.
2000 - U eksploziji automobila koji je uleteo u podzemnu garažu u zgradi Berze u Džakarti, 15 ljudi je poginulo, a više desetina je povređeno.
2001 - NATO se prvi put u svojoj 52 godine dugoj istoriji pozvao na član 5. Povelje NATO o zajedničkoj odbrani, čime je stvorena mogućnost kolektivnog vojnog odgovora na terorističke napade u SAD. U govoru naciji američki predsednik Džordž Buš rekao da je Amerika napadnuta i da će iskoristiti sva svoja odbrambena sredstva kako bi terorizam bio pobeđen.
2003 - Rezolucijom Saveta bezbednosti UN Libiji su ukinute sankcije uvedene nakon terorističkih napada na američki i francuski avion krajem osamdesetih godina. Prethodno je sa Fondacijom Gadafi postignut sporazum o isplati odštete porodicama žrtava oborenog francuskog aviona.
2003 - Umro je američki kantri muzičar Džoni Keš, "Čovek u crnom". Tokom 50-godišnje karijere najviše je pevao o rudarima, nadničarima, osuđenicima i kaubojima.
2005 - Umro je nemački sportista Fric Šilgen, koji je upalio olimpijsku vatru na Olimpijskim igrama 1936. u Berlinu.
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 13. septembar 1506. Umro je italijanski slikar i graver Andrea Mantenja, najznačajniji predstavnik visoke renesanse u Padovi i Mantovi, autor čuvenih fresaka u crkvi Eremitani u Padovi, uništene u Drugom svetskom ratu.
1592. Umro je francuski pisac i filozof Mišel Ejkem de Montenj, obnovitelj intelektualnog skepticizma i vesnik slobodne misli u 17. i 18. veku (tri knjige
"Eseja", "Dnevnik putovanja").
1598. Umro je Filip II, napuljski kralj (1554), gospodar Holandije (1555), a nakon povlačenja svog oca Karla V (1556), kralj Španije, Sicilije i Sardinije. Apsolutista i fanatični katolik svojom politikom izazvao je ustanak u Holandiji, koji je doveo do nezavisnosti severne pokrajine (1581). Pobedio je tursku flotu kod Lepanta 1571, ali je pohod njegove "nepobedive armade" (1588) na Englesku završio katasrofalnim porazom.
1759. Britanci su u presudnoj bici u blizini Kvebeka pobedili Francuze i osigurali britansku supremaciju u Kanadi.
1788. Njujork je proglašen prvom federalnom prestonicom SAD. Grad su osnovali 1626. holandski doseljenici i nazvali ga Novi Amsterdam, a
dvadesetak godina kasnije zauzeli su ga Englezi i dali mu naziv Njujork u čast vojvode od Jorka (York), kasnije engleskog kralja.
1819. Rodjena je nemačka pijanistkinja Klara Šuman, koja je koncertnu karijeru počela u devetoj godini i postala jedan od najvećih klavirskih majstora 19. veka.
1842. Narodna skupština kneževine Srbije, u kojoj su ustavobranitelji imali većinu, proglasila je za kneza Aleksandra Karadjordjevića, sina vodje Prvog srpskog ustanka Karadjordja. Ustavobranitelji su prethodno zbacili kneza Mihajla Obrenovića, koji je potom izbegao u Austriju.
1874. Rodjen je austrijski kompozitor Arnold Šenberg. Kao začetnik Bečke atonalne škole, pobornik ekspresionizma u muzici i tvorac novog načina komponovanja - dodekafonije, bitno je uticao na razvoj muzike 20. veka (opera "Mojsije i Aron", simfonijska poema "Peleas i Melisandra", kantate "Gurelider" i "Preživeli iz Varšave").
1882. Tokom Egipatskog ustanka britanske trupe porazile su egipatsku vojsku kod Tel el Kebira i nastavile osvajanje Egipta i Sudana.
1908. Probnom vožnjom od Virpazara do Bara Crnom Gorom je prošao prvi voz. Redovni železnički saobraćaj uspostavljen je 2. novembra.
1922. U Al Aziziji u Libiji izmerena je najviša temperatura vazduha u hladu - 58 stepeni Celzijusa.
1923. General Migel Primo de Rivera izvršio je, uz odobrenje kralja Alfonsa XIII, državni udar u Španiji i zaveo vojnu diktaturu.
1955. SSSR i Zapadna Nemačka uspostavili su diplomatske odnose.
1971. U njujorškom zatvoru Atika poginuli su 31 zatvorenik i 11 zatvorskih čuvara, kada su pripadnici američke policije i Nacionalne garde intervenisali da smire petodnevnu pobunu u zatvoru.
1977. Umro je američki dirigent poljskog porekla Leopold Stokovski . Vodio je Njujoršku filharmoniju od 1946. do 1950, a 1962. osnovao je Američki simfonijski orkestar. Napisao je knjigu "Muzika za sve nas", koja je prevedena na skoro sve svetske jezike.
1989. U Kejptaunu su održane do tada najveće demonstracije protiv aparthejda u Južnoj Africi. Demonstrante koji su uz pesmu i igru prolazili kroz centar grada predvodio je nadbiskup Dezmond Tutu.
1991. SSSR i SAD su se sporazumeli da obustave snabdevanje oružjem zaraćene strane u Avganistanu.
1992. Umro je američki filmski glumac Entoni Perkins dobitnik Oskara za film "Prijateljsko ubedjivanje".
1993. Izrael i Palestinska oslobodilačaka organizacija (PLO) potpisali su u Vašingtonu mirovni sporazum kojim je predvidjena palestinska samouprava na okupiranim teritorijama.
1998. Na drugim posleratnim opštim izborima u Bosni i Hercegovini ponovo su pobedile nacionalne političke partije bosanskih Muslimana, Srba i Hrvata. Trogodišnji rat, koji su vodili lideri nacionalnih grupa, završen je u decembru 1995. potpisivanjem mirovnog ugovora u Dejtonu, u SAD, a prvi posleratni izbori održani su 1996.
1999. U Beogradu su umrli doajen srpskog novinarstva Predrag Milojević i istaknuti filmski reditelj Vladimir Pogačić.
1999. U četvrtoj velikoj, od serije eksplozija koje su dve nedelje potresale Moskvu, srušena je stambena zgrada, a poginulo 118 ljudi.
2000. Naturalizovani Amerikanac tajvanskog porekla Ven Ho Li, istraživač u vladi SAD pušten je iz zatvora uz izvinjenje sudije. On je u samici proveo devet meseci, zbog optužbi američke vlade da predstavlja pretnju za nacionalnu bezbednost.
2001. Američki državni sekretar Kolin Pauel potvrdio da je vodja Al Kaide Osama bin Laden, za koga se verovalo da se krije u Avganistanu, glavni osumnjičeni za terorističke napade u SAD 11. septembra.
2006. Bombaš samoubica usmrtio je u Bagdadu 114 osoba, uletevšisvojim kombijem u gomilu šiitskih Muslimana.
2010. Beogradski univerzitet obeležio je 202. godine postojanjab92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 14. septembar 1219. Proglašena je autokefalnost Srpske pravoslavne crkve,koju je kod romejskog (vizantijski) cara Teodora I Laskarisa i nikejskog patrijarha Manojla I Haritopula izdejstvovao Sava Nemanjić, potom prvi srpski arhiepiskop, sa sedištem u manastiru Žiča. Car Dušan je 1346. uzdigao srpsku crkvu u rang patrijaršije.
1262. Kralj Kastilje Alfonso zauzeo je luku Kadiz na obali Atlantskog okeana, okončavši petovekovnu mavarsku okupaciju grada.
1321. Umro je Dante Aligijeri najveći italijanski pesnik, koji je u svom delu sintetizovao srednjevekovnu kulturu i nagovestio novi duh koji će se afirmisati u renesansi. Bio je i prozni pisac, književni teoretičar, filozof i političar. Njegova "Božanstvena komedija" smatra se jednim od najznačajnijih dela u svetskoj književnosti.
1812. Francuske trupe pod Napoleonom Bonapartom ušle su u Moskvu, koju su Rusi u povlačenju zapalili.
1829. Potpisan je Jedrenski mirovni ugovor kojim je okončan rusko-turski rat. Srbija je na osnovu Jedrenskog mira 1830. dobila hatišerif o samoupravi, a Grčka nezavisnost.
1852. Umro je engleski fildmaršal, vojvoda Artur Velzli Velington, koji se proslavio pobedom nad Napoleonom 1815. kod Vaterloa.
1852. Rođen je srpski pisac Simo Matavulj, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najistaknutijih predstavnika srpskog realizma ("Bakonja fra Brne", "Uskok", zbirke pripovedaka "Iz primorskog života", "S mora i planine", "Beogradske priče").
1860. U Beogradu je umro srpski knez Miloš Obrenović, vođa Drugog srpskog ustanka 1815. Izborio je Srbiji autonomiju 1830, a za sebe naslednu titulu kneza. Zbačen je 1839, ali se vratio na srpski presto 1858.
1911. Ruski premijer Petar Arkadijevič Stolipin smrtno je ranjen u atenatu u pozorištu u Kijevu. Umro je četiri dana kasnije.
1927. Isidora Dankan, slavna američka igračica, koja se smatra začetnikom modernog baleta, umrla je u Nici kada se ešarpa koju je imala oko vrata zaplela u točkove otvorenog automobila kojim je upravljala.
1930. Nacional-socijalistička partija Adolfa Hitlera postala je druga partija po veličini u nemačkom parlamentu.
1937. Umro je češki državnik i filozof Tomaš Garig Masarik, profesor Praškog univerziteta. Osnivač i ideolog liberalne Češke narodne stranke (1900-20) koja se borila za autonomiju Češke u okviru Austro-Ugarske. Bio je prvi predsednik Čehoslovačke od 1918. do 1935.
1939. Helikopter "VS-300" ruskog konstruktora Igora Ivanoviča Sikorskog, koji je emigrirao u SAD, izveo je prvi uspešan let.
1959. Sovjetska "Luna 2" je bila prvi vasionski brod koji se spustio na Mesec.
1960. U Kongu je izvršen vojni udar pod vođstvom pukovnika Žozefa Mobutua, a premijer Patris Lumumba stavljen je u kućni pritvor u Leopoldvilu.
1960. Na sastanku predstavnika zemalja proizvođača nafte u Bagdadu osnovana je Organizacija zemalja izvoznica nafte (OPEK).
1975. U Amsterdamu jedan nezaposleni učitelj je kuhinjskim nožem isekao "Noćnu stražu", jednu od najdragocenijih Rembrantovih slika.
1982. Dan nakon saobraćajne nesreće, umrla je princeza Grejs od Monaka, bivša američka filmska glumica Grejs Keli, dobitnica Oskara za ulogu u filmu "Provincijalka".
1982. U eksploziji bombe podmetnute u sedište hrišćanske partije Falange u istočnom Bejrutu, poginuli su predsednik Libana Bašir Džemajel i još 20 ljudi.
1992. Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju o povećanju broja i proširenju mandata međunarodnih mirovnih snaga u Bosni i Hercegovini (Unprofor).
1996. U Bosni su održani prvi opšti izbori posle potpisivanja mirovnog sporazuma u Dejtonu u decembru 1995. Pobedile su tri nacionalne stranke, Srba, Hrvata i Muslimana, čiji su ih lideri predvodili i tokom troipogodišnjeg oružanog sukoba.
2001. Senat SAD usvojio je rezoluciju kojom se predsedniku Džordžu Bušu odobrava da "preduzme sve neophodne i odgovarajuće mere" povodom terorističkih napada 11. septembra. Predsednik Buš odobrio je mobilizaciju 50.000 rezervista.
2001. Ahmad Šah Masud, legendarni komandant avganistanske gerile u borbi protiv Talibana, umro je od posledica ranjavanja u napadu bombaša-samoubice, 9. septembra.
2003. Na referendumu u Švedskoj građani su se izjasnili protiv priključenja te zemlje Evropskoj monetarnoj uniji.
2009. Haški tribunal osudio je Florans Artman, bivšu predstavnicu glavne tužiteljske tog suda Karle del Ponte na kaznu od 7.000 evra, proglasivši je krivom za nepoštovanje suda, jer je objavila dve poverljive odluke suda iz procesa protiv Slobodana Miloševićanovosti
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
lOOla
|
|
Administrator
Pridružio se: 06 Dec 2012, 21:05
Postovi: 1388
|
Dogodilo se na današnji dan, 15. oktobar 70. p.n.e. Rođen Publije Vergilije Maron, najznamenitiji pesnik carskog Rima, autor nacionalnog junačkog epa "Eneida" i pastirskih pesama i didaktičkog speva "Georgike". Uzor latinskog i zapadnoevropskog književnog stvaralaštva, Danteov vodič kroz podzemni svet.
1529. Završena prva opsada Beča povlačenjem turske vojske sultana Sulejmana II Veličanstvenog.
1542. Rođen mogulski car Abu ul Fat Dželaludin Akbar, jedan od najvećih vladara Indije, koji je pokorio pobunjene države Gudžarat i Kašmir i osvojio Avganistan. Sproveo značajne reforme, ukinuo ropstvo i pokušao da stvori novu sinkretističku religiju koja bi ujedinila hinduse i muslimane.
1581. Pod pokroviteljstvom Katarine Mediči u Parizu izvedena prva celovečernja baletska predstava , pa se taj dan uzima kao datum nastanka baleta.
1582. U Španiji, Portugaliji i papskim državama u Italiji počela primena Gregorijanskog kalendara, tako što je eliminisano 10 dana, a 5. oktobar 1582. postao 15. oktobar.
1608. Rođen italijanski fizičar i matematičar Evanđelista Toričeli koji je otkrio princip živinog barometra. Bio saradnik Galilea Galileja, a posle njegove smrti nasledio katedru za matematiku na univerzitetu u Firenci.
1791. Rođen Sima Milutinović Sarajlija, jedan od najznačajnijih i, uz Lukijana Mušickog, najuticajniji srpski pesnik XIX veka. Učestvovao u oba srpska ustanka protiv Turaka, a od 1827. u Cetinju bio sekretar vladike Petra I Petrovića Njegoša i učitelj njegovog sinovca Rada, kasnije Petra II Petrovića Njegoša.
1817. Umro poljski nacionalni junak Tadeuš Košćuško, učesnik Američkog rata za nezavisnost i ađutant Džordža Vašingtona, kasnije prvog predsednika SAD. Po povratku u domovinu borio se protiv rasparčavanja Poljske, ali je njegova vojska poražena u oktobru 1794. Umro u izbeglištvu u Švajcarskoj.
1894. Pod optužbom za veleizdaju u Parizu uhapšen francuski oficir Alfred Drajfus, čime je počela burna afera koja je godinama potresala društveni i politički život Francuske. Bez dokaza osuđen na doživotnu robiju, ali je posle velikog negodovanja javnosti i angažovanog istupa pisca Emila Zole otkriven pravi krivac, a Drajfus rehabilitovan.
1917. U šumi Vensen, nadomak Pariza, streljana Mata Hari, najpoznatija žena-špijun u Prvom svetskom ratu. Profesionalna igračica, specijalizovana za egzotične igre iz Indije i sa Jave, koja je važila za najlepšu ženu sveta svog vremena, osuđena na smrt zbog špijunaže u korist Nemačke.
1928. Nemački dirižabl "Grof Cepelin" obavio prvi komercijalan let preko Atlantika.
1945. Premijer "Višijevske Francuske" u Drugom svetskom ratu Pjer Laval pogubljen zbog predaje zemlje nacističkoj Nemačkoj.
1946. Nacistički lider Herman Gering izvršio samoubistvo u zatvorskoj ćeliji dan pre izvršenja smrtne kazne na koju ga je osudio Međunarodni sud za ratne zločine u Nirnbergu.
1949. U Mađarskoj pogubljeni Laslo Rajk, Tibor Sonji i Andraš Salai . Na montiranom sudskom procesu oni su osuđeni na smrt kao "buržoaski revizionisti i titoisti". Posmrtno rehabilitovani 1956. kao žrtve kulta ličnosti.
1964. Nikita Hruščov smenjen sa mesta prvog sekretara Sovjetske komunističke partije, na njegovo mesto došao Leonid Brežnjev. Nov premijer postao Aleksej Kosigin.
1989. Umro Danilo Kiš, jedan od najvećih pisaca novije srpske književnosti čije je delo značajno doprinelo njenoj afirmaciji u svetu. Preveden na mnoge svetske jezike i dobitnik mnogobrojnih priznanja i nagrada.
1993. Nobelovu nagradu za mir dobili predsednik Južne Afrike Frederik Vilem de Klerk i vođa Afričkog nacionalnog kongresa Nelson Mendela za doprinos okončanju režima aparthejda u Južnoj Africi.
1997. Kongoanski pobunjenici ušli u glavni grad Brazavil i zbacili predsednika Paskala Lisubu. Posle četvoromesečnog građanskog rata, na vlast se vratio bivši predsednik Denis Sasu Ngueso.
1998. Na osnovu dogovora predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića i izaslanika SAD Ričarda Holbruka, načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije Momčilo Perišić i komandant NATO Vesli Klark potpisali sporazum o uspostavljanju vazdušne posmatračke misije na Kosovu.
2000. Ubedljivom pobedom na parlamentarnim izborima Liberalna demokratija Slovenije Janeza Drnovšeka vratila se na vlast. Time okončana šestomesečna vladavina desnice na čelu sa Andrejem Bajukom.preuzeto sa b92.rs
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan 16. septembar Danas je ponedeljak, 16. septembar, 259. dan 2013. Do kraja godine ima 106 dana. 1380 - Umro je francuski kralj Šarl V Mudri, koji je kao regent - u vreme dok je njegov otac Žan II bio zarobljenik Engleza - 1358. ugušio veliki seljački ustanak poznat kao Žakerija. Tokom vladavine od 1360. uspeo je u Stogodišnjem ratu da preotme od Engleza veći deo teritorija izgubljenih, za Francusku katastrofalnim, Bretanjskim ugovorom.
1387 - Rodjen je engleski kralj Henri V, koji je tokom vladavine od 1413. do smrti 1422. nastavio Stogodišnji rat s Francuskom. Pobedio je Francuze 1415. kod Azenkura i osvojio Pariz.
1498 - Umro je španski dominikanac Tomas de Torkvemada, prvi "veliki inkvizitor" Španije od 1483. do 1494. Kao predvodnik inkvizicije katoličke crkve ubedio je kralja Ferdinanda V da 1492. izda dekret o proterivanju Jevreja, posle čega je 300.000 Jevreja moralo da napusti Španiju. Njegovo ime postalo je simbol isključivosti s takozvanom verskom motivacijom.
1736 - Umro je nemački fizičar Gabrijel Danijel Farenhajt, koji je 1726. izradio prvi termometar sa živom. Takodje je stvorio skalu za merenje temperature od 180 stepeni, nazvanu njegovim imenom, na kojoj je tačka smrzavanja na 32. stepenu. Farenhajtova skala u upotrebi je u SAD, ranije i u Velikoj Britaniji.
1745 - Rodjen je ruski vojskovodja Mihail Ilarionovič Kutuzov, jedan od najvećih vojnih stratega 19. veka. Uprkos protivljenju cara Aleksandra I kao i većine generala, u vreme napada francuskog cara Napoleona I na Rusiju 1812. posle bitke kod Borodina, pustio je Francuze da udju u Moskvu. Bio je to taktički potez, pošto je Francuzima bilo onemogućeno svako snabdevanje, a zatim im je tokom povlačenja naneo niz presudnih poraza, progoneći ih sve do Pariza. U ratu protiv Osmanskog carstva 1811. veoma uspešno je komandovao ruskom Moldavskom armijom. Zbog njegove
velike popularnosti u ruskom narodu, za vreme Drugog svetskog rata ustanovljena su tri Ordena Kutuzova.
1810 - Masovnim ustankom seljaka koje su predvodili Migel Idalgo i Kastilja i Hose Morales, u Meksiku je počela borba za nezavisnost od španskih kolonizatora, završena sticanjem nezavisnosti 1821. Datum izbijanja ustanka slavi se u Meksiku kao Dan nezavisnosti.
1823 - Rodjen je srpski knez Mihailo Obrenović. Vladao je od 1839. do 1842. i od 1860. do 1868, kada je ubijen u Košutnjaku. Zbog bune Tome Vučića Perišića pobegao je 1842. u Austriju - tada su zbačeni Obrenovići. Nakon što se njegov otac knez Miloš vratio na vlast 1858, preuzeo je komandu nad vojskom, a 1861. ustanovio je narodnu vojsku od oko 50.000 ljudi i snabdeo je modernim oružjem. Iskoristio je tursko bombardovanje Beograda 1862. i posle dugih pregovora naterao je 1867. Turke da povuku garnizone iz srpskih utvrdjenih gradova. Sklapao je saveze s balkanskim hrišćanima s ciljem zajedničke borbe protiv Turske. Nastojao je da spreči pad Bosne i Hercegovine pod austrijsku vlast. Pomagao je razne kulturne delatnike poput Vuka Karadžića, Djure Daničića, Branka Radičevića kao i druge srpske pisce.
1824 - Umro je francuski kralj Luj XVIII, koji je vladao u vreme restauracije posle pada cara Napoleona. Titulu kralja nosio je od 1795. ali je stvarno vladao od 1814. do smrti, kad ga je na prestolu nasledio brat Šarl X. Vladao je do 1830. i njegovom smrću 1836. ugašena je osnovna grana dinastije Burbona.
1859 - Škotski istraživač Dejvid Livingston otkrio je u istočnoj Africi veliko jezero Njasa, koje sada dele Malavi, Tanzanija i Mozambik.
1861 - Zastupništvo grada Zagreba dodelilo je Vuku Karadžiću Povelju počasnog gradjanina, kojom su mu data "sva prava, sloboštine i koristi kao što svakom gradjaninu Zagreba po zakonu i starom narodnom običaju pripadaju".
1869 - Rodjen je srpski arheolog Miloje Vasić, jedan od osnivača arheologije u Srbiji, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Njegovo životno delo je otkopavanje preistorijskog naselja Vinča. Na osnovu toga postavio je tezu da podunavska kultura potiče iz Sredozemlja (egejska kultura) i prednje Azije, a ne iz nordijskih zemalja. Objavio je više od 100 naučnih radova. Dela: "Preistorijska Vinča I-IV",
"Arhitektura i skulptura u Dalmaciji", "Žiča i Lazarica", "Jonska kolonija Vinča".
1894 - Rodjen je Aleksandar Deroko, srpski arhitekta, istoričar umetnosti i pisac, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od prvih istoriografa srpske srednjovekovne i narodne arhitekture, profesor Arhitektonskog i Filozofskog fakulteta u Beogradu. Studirao je arhitekturu u Rimu, Pragu, Brnu i Beogradu, gde je diplomirao 1926. posle čega je u Parizu kod profesora Gabrijela Mijea specijalizovao srpsku srednjovekovnu arhitekturu. Autor je niza projekata, uključujući zgradu Bogoslovskog fakulteta i Svetosavskog hrama u Beogradu i crkve u Novom Sarajevu. Dela: "Narodno neimarstvo I", "Narodno neimarstvo II", "Srednjovekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji", "Monumentalna i
dekorativna arhitektura u srednjovekovnoj Srbiji", "Rimski spomenici u Djerdapu", "Arhitektura staroga veka", "Spomenici arhitekture IX - XVIII veka u Jugoslaviji", "Folklorna arhitektura u Jugoslaviji", "Srednjovekovni gradovi na Dunavu", "Sveta Gora", "Sa starim neimarima", "Stara seoska kuća", "Stara varoška kuća", sećanja "A ondak je letijo jeroplan nad Beogradom" i "Mangupluci oko Kalimegdana".
1908 - Beč i Petrograd sporazumeli su se da se Austro-Ugarska ne protivi otvaranju Bosfora za ruske brodove, a Rusija austrougarskoj aneksiji Bosne i Hercegovine, čime je okončana Aneksiona kriza koja je pretila svetskim ratom.
1923 - Rodjen je singapurski državnik Li Kuan Ju, otac nezavisnosti Singapura i tvorac zadivljujućeg privrednog "buma" te države u jugoistočnoj Aziji, predsednik vlade od 1959. do 1990. Pod njegovim autoritarnim vodjstvom Singapur je preobražen od majušne siromašne britanske kolonije na krajnjem jugu Malajskog poluostrva u prosperitetnu zemlju.
1924 - Rodjena je američka filmska glumica Beti Perske, poznata kao Lorin Bekol, supruga Hemfrija Bogarta, uz kojeg je igrala uloge samouverenih, agresivnih žena. Filmovi: "Duboki san", "Mračni prolaz", "Rt Largo", "Mladić s trubom", "Zapisano u vetru".
1931 - Italijanske kolonijalne snage su zarobile i pogubile libijskog nacionalnog vodju Omara Muktara.
1941 - Nemački nacistički vodja Adolf Hitler naredio je gušenje ustanka u Srbiji po svaku cenu i svim sredstvima. Izmedju ostalog u Srbiji je primenjena drakonska mera - za svakog ubijenog nemačkog vojnika streljano je 100 a za ranjenog 50 Srba.
1941 - Posle ulaska sovjetskih i britanskih trupa u Iran u Drugom svetskom ratu, pronemački monarh Reza šah je abdicirao u korist Mohamada Reze Pahlavija.
1945 - Ostaci japanske armije predali su se u Hongkongu (britanski naziv bio je Viktorija) britanskim snagama na kraju Drugog svetskog rata.
1963 - Malaja (više različitih sultanata), Severni Borneo, Saravak i Singapur osnovali su federaciju Malezija. Singapur je ubrzo istupio iz te zajednice.
1967 - Generalni sekretar Ujedinjenih nacija U Tant pozvao je SAD da obustave bombardovanje Severnog Vijetnama, što je Vašington ignorisao.
1975 - Država Papua Nova Gvineja stekla je punu nezavisnost od Australije. Do Prvog svetskog rata ta teritorija bila je podeljena izmedju Britanije (južni deo-Nova Gvineja) i Nemačke (severni deo-Papua, uključujući i Bizmarkov arhipelag). Od tada bila je britanska kolonija i pod upravom Australije.
1977 - Umrla je grčka operska pevačica Marija Kalas, jedan od najvećih soprana u istoriji opere. Pravo ime bilo joj je Marija Sesilija Sofija Ana Kalogeropulos. Karijeru je započela 1947. i pevala je s ogromnim uspehom na najvećim svetskim operskim scenama. Sugestivna gluma i glas velikog raspona neobične boje i izuzetne topline, kojim je s lakoćom savladavala i najteže deonice, doneli su joj svetsku slavu.
1978 - U zemljotresu u iranskom gradu Tabas i okolnim selima poginulo je najmanje 25.000 ljudi.
1990 - Specijalne jedinice secesionističkog režima u Zagrebu sprečile su odavanje pošte žrtvama ustaškog genocida u Jasenovcu u Drugom svetskom ratu. Naoružani specijalci blokirali su sve prilaze Jasenovcu i onemogućili prelazak gradjana iz Bosne i Hercegovine u Hrvatsku.
1995 - Na prvenstvu Evrope u odbojci SRJ je pobedila Bugarsku s 3:0 u setovima i osvojila bronzanu medalju, dok je Italija pobedom nad Holandijom postala evropski prvak.
1996 - Rumunija i Madjarska potpisale su sporazum o okončanju vekovnih sporova dveju susednih zemalja, što je Bukureštu i Budimpešti olakšalo priključenje Evropskoj uniji i NATO.
1998 - Baskijska teroristička organizacija ETA saopštila je da 18. septembra stupa na snagu potpuno primirje, čime je nakon tri decenije borbe za otcepljenje Baskije, obustavljena svaka daljnja aktivnost, oružanog karaktera, protiv španskih vlasti.
2001 - Iran je saopštio da je gradonačelnik Teherana Morteza Alviri izrazio saučešće njujorškom kolegi Rudolfu Djulijaniju povodom terorističklih napada islamista 11. septembra, što je prva zvanična javna komunikacija izmedju Irana i SAD od Islamske revolucije u Iranu 1979.
2007 - U nesreći tajlandskog putničkog aviona na ostrvu Puket poginulo je 90 ljudi, od 130 koliko se nalazilo u avionu. Letilica se iz Bangkoka kretala ka Puketu sa 125 putnika i pet članova posade, ali je Zbog lošeg vremena bila onemogućena da sleti, pa je nakon višesatnog kruženja, pri pokušaju spuštanja, došlo do nesreće. Avion se tada raspao i zapalio.
2007 - Umro je Emilio Ruis del Rio, španski sineasta, stručnjak za vizuelne i specijalne filmske efekte. Učestvovao je u snimanju filmova kao što su "Doktor Zzivago", "Lorens od Arabije" i "Dina". Tokom 60-godišnje karijere radio je na snimanju više od 450 filmova u Evropi i SAD. Saradjivao je s brojnim slavnim režiserima, poput Orsona Velsa, Stenlija Kjubrika i Džordža Cukora. Osvojio je tri Gojine nagrade, španske verzije američkog Oskara.
2008 - Zvaničnici lokalnih asocijacija za zaštitu ljudskih prava u Somaliji objavili su da su u sukobima u toj zemlji od početka pobune poginule 9.474 osobe. Islamski ekstremisti su početkom 2007. započeli oružanu pobunu protiv vlade Somalije, koju podržava Zapad, kao i protiv prisustva savezničkih snaga Etiopije i mirovnih snaga Afričke unije.
2011 - Preminuo je akademik Miroslav Pantić, medjunarodno priznati ekspert za dubrovačku književnošt i srpsku usmenu književnost. Doktorirao je 1956. tezom "Sebastijan Slade-Dolči, dubrovački biograf XVIII veka" i zaslužan je za niz otkrića na polju kulture starog Dubrovnika. Bio je plodan autor, oslonjen u istraživanjima na arhivski gradju. Njegova bibliografija ima preko 200 odrednica.b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan 17. septembar 1580 - Rođen je španski pisac Fransisko Gomez de Kevedo i Viljegas, velikan Zlatnog veka španske književnosti i jedan od najznačajnijih satiričara u svetskoj književnosti.
1631 - U Tridesetogodišnjem ratu Šveđani i nemački protestanti pod komandom švedskog kralja Gustava Adolfa pobedili su carsku vojsku (Katolička liga) pod vođstvom grofa Tilija kod Lajpciga.
1665 - U Londonu je izbila epidemija kuge u kojoj je umrlo oko 70.000 ljudi.
1787 - Delegati 12 od tadašnjih 13 država SAD potpisali su Ustav SAD. Uz kasnije dodate amandmane, taj ustav je i sada na snazi i najstariji je važeći ustav u svetu. U njemu je prvi put primenjena ideja francuskog filozofa Monteskjea o podeli vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku.
1796 - Prvi predsednik SAD Džorž Vašington uputio je američkom narodu oproštajnu poruku (Farewell Address) i povukao se na svoje imanje. Za predsednika je izabran 1788.
1809 - Mirom u Fredrikshamu završen je švedsko-ruski rat u kojem je Rusija osvojila Finsku.
1826 - Rođen je nemački matematičar Georg Fridrih Bernhard Riman, koji je otvorio nove pravce razvoja matematike i njene primene u fizici i mehanici. Niz matematičkih pojmova ima po njemu naziv.
1857 - Rođen je ruski fizičar Konstantin Eduardovič Ciolkovski, čije su teorije i otkrića bili osnova za razvoj astronautike. Godine 1903. objavio je prvo delo iz teorije astronautike "Ispitivanje vasionskog prostora reaktivnim aparatima".
1889 - Povodom 500. godišnjice Kosovske bitke, u kraljevini Srbiji ustanovljen je "Orden kneza Lazara", koji su mogli da nose samo vladar i punoletni prestolonaslednik.
1900 - Britanska kraljica Viktorija I Aleksandrina potpisala je dokument kojim je Australija ušla u Komonvelt kao federalna unija šest bivših britanskih kolonija.
1908 - Rođen je ruski violinista i dirigent David Fjodorovič Ojstrah, jedan od najvećih majstora violine u 20. veku. Proslavio se 1935. na međunarodnom takmičenju u Varšavi i 1937. nagradom "Isaj" u Briselu, a potom je sa velikim uspehom nastupao širom sveta.
1918 - Posle trodnevne ofanzive, Prva i Druga srpska armija su uzpomoć dve francuske divizije probile Solunski front u Prvom svetskom ratu. Nemci i Bugari bili su primorani da se povuku. Proboj Solunskog fronta omogućio je srpskoj vojsci povratak u domovinu i, kao jedna od najuspešnijih operacija u Prvom svetskom ratu, doprineo konačnom slomu Centralnih sila.
1931 - RCA Viktor kompanija predstavila je prvu long-plej gramofonsku ploču na 33 obrtaja u hotelu Savoj u Njujorku.
1939 - Sovjetska Crvena armija ušla je u Poljsku sa istoka, zaposela krajeve zapadne Belorusije i Ukrajine i zarobila 217.000 Poljaka. Istovremeno Nemci su napali Varšavu iz vazduha i sa kopna.
1944 - Spuštanjem britanskih padobranaca kod grada Arnhema u Holandiji počela je operacija "Market Garden" u Drugom svetskom ratu, s ciljem da se uspostavi mostobran na reci Rajni i zaobiđe nemačka linija odbrane. Savezničke trupe naišle su na neočekivano jak otpor Nemaca i operacija je propala uz velike savezničke gubitke.
1961 - Obešen je bivši turski premijer Adnan Menderes, kojeg je u maju 1960. oborila vojna hunta generala Džemala Gursela i osudila na smrt zbog izdaje reformskih principa Kemala Ataturka.
1978 - Potpisivanjem okvirnog plana za mir na Bliskom istoku, u Kemp Dejvidu su završeni razgovori predsednika Egipta Anvara el Sadata, premijera Izraela Menahema Begina i predsednika SAD Džimija Kartera.
1980 - Bivši diktator Nikaragve general Anastasio Somosa Debajle ubijen je u atentatu u Paragvaju, gde je živeo u izbeglištvu posle zbacivanja sa vlasti u julu 1979.
1994 - Umro je britanski filozof austrijskog porekla Karl Rajmund Poper, jedan od najuticajnijih mislilaca 20. veka ("Logika istraživanja", "Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji", "Beda istoricizma").
1997 - U blizini Fojnice, u centralnoj Bosni, srušio se helikopter UN u kojem su poginuli 12 predstavnika međunarodne zajednice i pomoćnik Visokog predstavnika UN za Bosnu i Hercegovinu Gerd Vagner.
2001 - Okružni sud u Beogradu obustavio je krivični postupak protiv čelnika zapadnih zemalja i NATO-a zbog agresije na SR Jugoslaviju 1999. Postupak je obustavljen nakon što je javni tužilac odustao od optužnice, a Vrhovni sud Srbije ukinuo presudu kojom su optuženi osuđeni na po 20 godina zatvora.
2001 - Makedonska vlada je saopštila da će NATO trupama dozvoliti da ostanu u zemlji i po završetku njihovog mandata.
2004 - Ministri odbrane pet zemalja EU (Holandija, Francuska, Italija, Španija i Portugal) potpisali su sporazum o osnivanju Evropske žandarmerije sa sedištem u Vićenci, na severoistoku Italije.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
|
| Korisnici koji su trenutno na forumu: Nema registrovanih korisnika i 32 gostiju |
|
Ne možete postavljati nove teme u ovom forumu
Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
Ne možete monjati vaše postove u ovom forumu
Ne možete brisati vaše postove u ovom forumu
|
|
|
